آزادی گرایش به انجام کارهای موردعلاقهمان است. در زندگی مشترک این بدان معناست که از حوزهٔ کنترل همسرمان خارج شویم. برخلاف نیاز به قدرت که سعی میکنیم دیگران را کنترل کنیم، در مورد آزادی مسئلهٔ دشوار در اینجاست که باید از چیزی صرفنظر کنیم که ژنهایمان بهشدت از ما میخواهند از دست ندهیم. ماهیت ازدواج از دست دادن آزادیهای شخصی است. این یک قانون است که افراد با نیاز کمتر به آزادی نسبت به افرادی که آزادی بیشتری میطلبند و تمایل دارند تنها باشند، زندگی مشترک رضایتمندانهتری دارند. اکثر عصبانیتهایی که در زندگی مشترک نمایان میشود بدین علت است که یکی از زوجین، غالباً مرد، احساس میکند بیشازحد محدود شده است.
گفتگو کردن تنها راهحل مشکلات مربوط به نیاز به آزادی است. اگر طرفین نپذیرند که هر یک به مقدار معینی آزادی نیاز دارند، زندگیشان رنگ رضایت و خشنودی نخواهد دید. کم نیستند افرادی که زندگیشان به طلاق میانجامد و پس از مدت کوتاهی احساس کنند اکنونکه دیگر از بند ازدواج رها شدهاند، میتوانند از باهم بودن لذت ببرند. گاهی اوقات چنین افرادی فریب این لحظات کوتاه و شاد را میخورند و دوباره باهم پیوند ازدواج میبندند و دوباره درگیر همان جریان گذشته میشوند.
گفتگو دربارهٔ آزادی شاید دشوارترین گفتگوی میان زوجین باشد. ازاینرو بهتر است پیش از ازدواج میزان نیاز هر یک از طرفین به آزادی در نظر گرفته شود. شاید زنی بتواند به همسرش بیاموزد که عشق و محبت بیشتری از خود نشان دهد و او نیز چنین کند؛ زیرا مرد از این کار احساس بهتری پیدا خواهد کرد؛ اما تشویق مرد به رها کردن آزادیاش برای دستیابی به احساس بهتر کار بسیار دشواری است. اگر از فردی بخواهیم بخشی از آزادی موردنیاز خود را محدود کند، به این میماند که از او بخواهیم دردی را تحمل کند که رنج آن بیش از ارزش ازدواج نزد اوست.
تنها امیدی که در چنین شرایطی وجود دارد این است که شدت نیاز به عشق و احساس تعلق در آن فرد از میزان نیاز به آزادی او بیشتر باشد. افرادی که بهشدت عاشق یکدیگرند، با رضایت خاطر به یکدیگر آزادی میدهند و کاملاً در عشقشان احساس امنیت میکنند و بهراحتی فضای آزاد موردنیاز را در اختیار یکدیگر قرار میدهند. باید بدانیم که وابستگی عاطفی نیز یک رفتار کنترلگرانه است. یادگیری تئوری انتخاب به ما کمک تا بدانیم چگونه فضای خالیِ نبودِ همسرمان را پرکنیم.
منبع: ازدواج بدون شکست، ویلیام گلسر و کارلین گلسر؛ مترجم علی صاحبی (با اندکی تلخیص و تصرف)