مدیریت ارتباطات، عبارتی بسیار رسمی، برای دوست‌یابی و چگونگی ارتباط با دوستان است. بااین‌حال، بسیار مهم است که شما الگوهای رفتاری خود را برای بهترین و مفیدترین ارتباط، بدون از دست دادن سرمایه‌های فکری و زمانی خود، انتخاب کنید. سبک‌رفتاری شما، تأثیر بسیار مهمی بر روی ارتباطات شغلی شما در آینده خواهد گذاشت. موفقیت در ارتباطات فردی، موفقیت در ارتباطات کاری را مشخص می‌کند. تحقیقات نشان داده که همان عناصری که ارتباطات فردی و شخصی را شکل می‌دهند، زمینه‌ساز مهارت‌های مدیریتی و تعاملات اجتماعی می‌باشند. از طرف دیگر، درک تفاوت محیط اجتماعی خانوادگی و حتی محیط‌های رسمی با محیط‌های دانشجویی، نیازمند توجه ویژه‌ای است. جهان کنونی، جهانی پر از تغییرات شتابان است و افراد را با وضعیتی روبه‌رو ساخته که کمتر شباهتی با گذشته دارند. بااین‌حال، توجه به سیره پیامبری که اسوه حسنه است، برای تمامی زمان‌هاست و این، یکی از عوامل موفقیت فراگیر آن حضرت در نشر اسلام بوده است.
به نمونه‌هایی از این سیره انسان‌ساز بنگرید:
1. سلام
اولین قدم در شروع ارتباط، سلام است و در مکتب اسلام، اهمیت بسزایی دارد. رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به هر کس که می‌رسید، کوچک یا بزرگ، سلام می‌کرد؛ بنابراین، تلاش کنید همیشه در سلام کردن، پیش‌قدم باشید. این عمل، نشانه بزرگواری شماست. هنگام سلام کردن، به چهره مخاطب نگاه کنید و با لبخند، به استقبال او بروید. لبخند شما به همراه سلام در ذهن باقی می‌ماند. سر را بدون کلام، به نشانه سلام، تکان ندهید؛ چون نشانه بی‌اهمیتی است.
2. نظافت و آراستگی
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) لباس سفید می‌پوشید و همیشه معطر بود. اولین و تأثیرگذارترین نکته در ارتباط، ظاهر شماست. آراستگی و پاکیزگی، نشان‌دهنده اهمیتی است که برای خود قائل هستید و معاشرت با شما را برای دیگران، خوشایند می‌سازد.
3. مثبت‌گرایی و خوش‌رویی
مثبت‌گرایی، شامل نگرش مثبت به خویشتن و داشتن احساس خوشایند و مثبت نسبت به دیگران و سرانجام، داشتن احساس مثبت و خوشایند نسبت به وضعیت عمومی است. فرد مثبت‌گرا، کسی است که به دیگران، به‌ویژه به مخاطبان خویش، خوش‌بین است و این خوش‌بینی را به دیگران نیز انتقال می‌دهند. کسانی که نگرش مثبت دارند، بیشتر مورد اعتماد قرار می‌گیرند و اعتمادبه‌نفس بیشتری دارند و این، یکی از عوامل مهمی بود که افراد را مشتاق هم‌نشینی و گفت‌وگو با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌کرد.
4. انتخاب افراد مناسب برای معاشرت
احترام متقابل و خوش‌رویی، در برخورد با تمام افراد، لازم است؛ ولی هیچ‌گاه سعی نکنید که با همه دوست باشید. هنگامی‌که صحبت از معاشرت‌های دائمی و طولانی‌مدت است، بهتر است افرادی را برگزینید که نگرش‌ها و رفتارهایی نزدیک‌تر با ارزش‌های شما دارند؛ زیرا دوستی‌های عمیق که معمولاً تا سال‌های بسیار ادامه می‌یابند در این دوران شکل می‌گیرند. در تعالیم اسلامی توصیه‌شده که هم‌نشین تو، باید به عقل و دین تو بیفزاید. بااین‌حال دقت کنید که معیارهای درستی برای انتخاب افراد برگزینید؛ مثلاً از کسی به خاطر سطح زندگی و درآمد، کناره نگیرید؛ زیرا این کار با تعالیم اسلامی منافات دارد.
5. مدیریت درون‌گروهی
در مدیریت ارتباط با دوستان، توجه کنید که موفقیت آن است که بتوانید با شخصیت‌های مختلف، کنار بیایید؛ چنان‌که جاذبه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، افراد را از هر سنخی، کنار هم گرد می‌آورد. در جمع‌های دوستانه، به هرکسی اجازه دهید دیدگاه خود را بیان کند. یافتن راه‌حلی که تعلقات همه اعضا را در بر بگیرد، از مهم‌ترین مهارت‌هاست. دقت داشته باشید که پذیرفتن این تفاوت‌ها، کوتاه آمدن از دیدگاه خود نیست و کسب چنین مهارتی، در توسعه ارتباطات حرفه‌ای بعدی و مدیریت آن‌ها، بسیار حیاتی است. پیشنهاد یک راه‌حل، بررسی واکنش‌ها و نظرات در قبال آن، رسیدن به یک توافق و سرانجام، تصمیم‌گیری جمعی به‌نحوی‌که هرکسی بتواند با آن کنار بیاید و همه خود را در رسیدن به آن دخیل بدانند، اساس یک کار گروهی حرفه‌ای است که پایه‌های آن در جمع‌های اجتماعی دوستانه، به‌ویژه در دوران دانشجویی، پایه‌ریزی می‌شود.
6. نه گفتن
اگر حس می‌کنید که کاری نادرست است، تأثیر گروه دوستان باعث نشود که آن را بپذیرید و گرچه تأثیر دوستان و فشارهای اجتماعی بسیار قابل‌توجه در اکثر موارد، باعث اجبار در پذیرش می‌شود، اما نه گفتن به‌جای خود، یک مهارت اجتماعی است که در محیط‌های دانشجویی، بسیار اهمیت دارد و این امر، نشان‌دهنده عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس شماست.
7. صداقت و وضوح در ارتباطات
صداقت، امانت و صراحت، یکی از ویژگی‌های برجسته پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بود؛ بنابراین، سعی کنید در هر ارتباطی، اعم از ارتباطات حضوری و غیرحضوری مانند استفاده از ایمیل، پیام کوتاه و...، صداقت و وضوح در پیام را رعایت کنید. بسیاری از دلخوری‌ها و مشکلات ارتباطی، به خاطر عدم روشنی پیام و یا عدم صداقت در گفته‌هاست. دانشجویان که فرهیختگان و اندیشمندان جامعه هستند، نسبت به این امر، حساسیت بیشتری دارند و عدم صداقت در ارتباط، به‌راحتی می‌تواند باعث سردی روابط و گسیختن شبکه اجتماعی شود؛ شبکه‌ای که در آینده می‌تواند پشتیبانی برای زندگی حرفه‌ای آنان باشد؛ بنابراین، در انتخاب واژه‌ها دقت کنید؛ چون انتخاب نادرست واژه‌ها، یکی از دلایل سوءبرداشت‌ها و آشفته کردن مسئله موردنظر در گفت‌وگوهاست.
8. همیشه بدانید که چه می‌خواهید
افراد بسیار موفق از اهداف خویش به‌خوبی آگاه‌اند و ردپای آن اهداف حتی در روابط اجتماعی آنان آشکار است. دوستی با کسی، نباید بی‌هدف و تنها به‌صرف اتفاق باشد؛ حتی اگر هدف از شرکت در فعالیت گروهی، پر کردن اوقات فراغت و یا لذت بردن از هم‌نشینی با همسالان است، بازهم باید بدانیم که این ارتباط بسیار اثرگذار است.
کمک به تحقق هدف دوستان
آگاه بودن از اهداف دیگر دوستان نیز بسیار مهم و مؤثر است. باید بدانید دوستانتان برای رسیدن به چه اهدافی تلاش می‌کنند و برای کمک به آن‌ها در راه دست‌یابی به اهدافشان، تلاش کنید. این کار، راهی برای نزدیک شدن دل‌ها و افزایش تأثیر مثبت بر روی دیگران است و انعکاس آن می‌تواند دست‌یابی شما را به هدفتان، تسهیل کند.
10. استفاده از فضای مجازی
توسعه ابزارها برای ایجاد راه‌های ارتباطی جدید، فضاهای اجتماعی متفاوتی را ایجاد می‌کند. ابزارهای جدید که قوانین و شرایط متفاوتی نسبت به ارتباطات رودررو دارند. بعضی از افراد گمان می‌کنند که در این‌گونه فضاها، آزادند هر چه می‌خواهند، بگویند و یا هر تصویر و محتوایی را به اشتراک بگذارند؛ اما دقت داشته باشید که در چنین فضاهایی هم در مقابل آنچه می‌گویید و ارسال می‌کنید، مسئول هستید. در این فضاها، باید از به اشتراک‌گذاری تصاویر و اطلاعات شخصی، خودداری کنید؛ زیرا به علت در معرض دید نامحرم بودن، این کار، حرام است و افزون بر این، این احتمال وجود دارد که از اطلاعات شما در آینده، برای نقض حریم شخصی شما سوءاستفاده شود.
منابع
کریم‌خان محمدی، تحلیلی بر سیره ارتباطات میان فردی پیامبر اکرم، فصلنامه تاریخ اسلام، سال دهم، بهار 1388، شماره مسلسل 37
http://www.iranmojri.com
What are Interpersonal Skills? http://www.skillsyouneed.com/interpersonal-skills.html
4.http://positivelymagazine.com/2011/11/success-in-personal-relationships-determines-success-in-career-relationships/
منبع: مجله پرسمان