به‌راستی چرا خداوند سبحان از صدای خر به بدترین صدا یاد می‌کند؟ (1) چرا کسانی را که علم و تخصص آنان در تضاد با احکام الهی است، به خر تعبیر می‌کنند و واژهٔ «خر» در امثال‌وحکم، مترادف سفاهت و بلاهت و رایج‌ترین واژه در افواه مردم است؟ (2)
شاید یکی از چیزهایی که تا حدودی پرده از فلسفهٔ «خریت» برمی‌دارد، ویژگی‌های منحصربه‌فرد این حیوان درازگوش در کارهایی است که دیگر حیوانات از تن دادن به آن ابا دارند. یکی از کاربردهای این موجود چهارپا، استفاده از وی در عصاری و روغن‌کشی و خرمن‌کوبی است. این حیوان گاه روزها و ماه‌ها و چه‌بسا تمام عمر به دور خود می‌چرخد و گمان می‌کند که این حرکت وی حرکتی روبه‌جلو است؛ اما این پیشروی وی چیزی جز قرار گرفتن در جای نخست نیست و تنها این صاحب اوست که از وی بهره‌مند شده است. بس عالم بی‌عمل مثل حماری است - که به تعبیر قرآن کریم، حامل کتاب است - وی دیگران از علم او بهره‌مند می‌شوند و او در جای نخست قرار دارد. اگر چنین نگرشی را به حوزهٔ سیاست تعمیم دهیم، شیطان و به‌تبع آن شیطانک‌ها به خاطر همین ویژگی گردش به دور خویش و خوش‌باوری، خریدار چنین افرادی بوده و هستند. آنانی که با هویج و هی هی به گرد خویش می‌چرخند و با گذشت زمان درمی‌یابند که در جای نخست قرار داشته و دارند.
روزی که شاه پس از کودتای آمریکایی بیست‌وهشت مرداد به ایران بازگشت و به تاج‌گذاری و برپایی جشن‌های دوهزارساله پرداخت، هرگز باور نمی‌کرد پس از فرار از ایران همان مملوک آوارهٔ قبل از کودتای بیست‌وهشت مرداد باشد. باور نمی‌کرد که با تمام خوش‌خدمتی به شیطان بزرگ، عمو سام از پذیرش نوکرش طفره رود. آن روز «شاه» فهمید سال‌ها به گردش خوش چرخیده است و به‌جای اول خود بازگشته است و آن همهٔ تعابیر یانکی‌ها از او و جزیرهٔ ثبات خواندن ایران از سوی «کارتر» تنها به خاطر پر کردن جیب کمپانی‌های نفتی بوده است. روزی که سرویس‌های امنیتی انگلیس و آمریکا صدام جوان را از مخفیگاه‌های تکریت بیرون کشیدند و او را تا «سرداری قادسیه» پیش بردند، هرگز باور نمی‌کرد با تمام خوش‌خدمتی به اربابانش و کشاندن و تثبیت ارتش آمریکا در منطقه، روزی خود از دست آنان به مخفیگاه‌های تکریت و بغداد پناه برد. آن روز «صدام» دریافت سال‌ها به گرد خویش چرخیده است و به مخفی گاه اول خود بازگشته است و آن‌همه حمایت‌های پنهان و آشکار آمریکا و دلگرمی‌های «رامسفلد» تنها به خاطر پر کردن کمپانی‌های فروش اسلحه بوده است و بس. امروز که ... یانکی‌ها هم با «القاب» و «جایزه‌ها» و اعلام حمایت‌ها برخی دیگر را به میدان فرستاده‌اند، همان تاکتیک همیشگی خود را در به خدمت گرفتن افراد خوش‌باور و بار بر دوش آنان نهادن تا منزل مقصود، به کار گرفته‌اند. به‌راستی چرا شیطان خصوصاً شیطان بزرگ در خریدن خر این‌چنین سنگ تمام می‌نهد؟
به‌راستی چرا خداوند سبحان برخی از انسان‌ها را از چهارپایانی چون خر گمراه‌تر می‌داند.
مگر نه این (3) است که در میان همین چهارپایان و از میان همین خرها، خرهایی هستند که هزار بار فهمیده‌تر از انسان دوپایی هستند که به خاطر زندگی ذلیلانه تن به هر ذلتی می‌دهد. اگر چنین نبود خر بلعم باعورا با وی به‌سوی کوه می‌رفت.
به‌راستی باید به احترام چنین خرهایی چنین تیتر این نوشتار را عوض کرد: «یانکی‌ها خرتر از خر را بهتر می‌خرند»
پی‌نوشت‌ها:
1. ان انکر الاصوات لصوت الحمیر «زشت‌ترین صداها صوت الاغ است»، لقمان 19
2. مثل الذین حملوا التوراة ثم لم یحملوها کمثل الحمار یحمل اسفارا، «وصف حال آنان که حمل تورات کرده و خلاف آن عمل نمودند، در مثل به حماری ماند که بار کتاب‌ها بر پشت کشد»، جمعه، 5
3. اولئک کالانعام بل هم اضل اولئک هم الغفلون، «آن‌ها مانند چهارپایان‌اند، بلکه بسی گمراه‌ترند، آن‌ها همان مردمی هستند که غافل شدند»، اعراف، 179.
منبع: مجله دیدار آشنا