برخلاف دیدگاههای تحقیرآمیز فمینیستها، خانهداری در اسلام جایگاه بالایی دارد. زن خانهدار مجاهد است، پویاست، هدف دارد و دامن پرمهرش، محل پرورش انسانهای والایی است که منشأ تحولاند. او مدیری است با مهارت بالای همسرداری و فرزندپروری که دانش تدبیر امور منزل را به خوبی میداند؛ هرچند که در سالهای اخیر، مدعیان غربی این حقیقت را وارونه و بحث اشتغال را بهعنوان دغدغهٔ اصلی زنان مطرح کردهاند.
خانم خانه باشیم یا خانم منشی؟
کار عیب و عار نیست؛ اما این جمله مشهور به ضرر خانمهایی تمام شده که بیتوجه به شأنشان، به هر شغلی تن میدهند تا خود را فردی هدفمند معرفی کنند. اشتغالی غیرضروری که غالباً با تحصیلات و توانمندیهایشان همخوانی ندارد و حتی منجر به رشد و ارتقا جایگاه اجتماعیشان نمیشود. اگر محاسبهٔ سادهای داشته باشیم، بسیاری از دستاوردهایی را که زنان شاغل گمان میکنند به آنها رسیدهاند، میتوانیم در بستر خانه پیدا کنیم؛ دستاوردهایی که نهتنها ارزش اقتصادی، بلکه مهمتر از آن، ارزش عاطفی را نیز به دنبال خود دارند.
برخی از این دستاوردها را با هم مرور میکنیم.
پروپیمان نگهداشتن جیب خانواده
درست است که آخر ماه، حقوق دریافتی لبخند را بر لب خانم شاغل مینشاند، اما بد نیست یک حسابوکتاب سرانگشتی کنیم. خانمی که ساعتهای زیادی سرکار است، با کمبود وقت در خانه مواجه است. مثلاً برای تغذیهٔ خانواده، بیشتر از مواد غذایی کارخانهای و حاضری استفاده میکند، مهمانیهایش را در رستورانها میگیرد و...
این مسئله علاوه بر افزایش هزینهٔ خانواده، بهشدت سلامتی آنها را هم در معرض خطر قرار میدهد؛ زیرا بیشتر این غذاها کیفیت مطلوبی ندارند و با وجود مواد افزودنی و نگهدارنده، نمیتوانند جایگزین مناسبی برای غذای باکیفیت خانگی باشند. همچنین، نشاطی که اعضای خانواده از پخت یک غذای جاافتاده پیدا میکنند یا بهانهٔ دورهمی عصرانهای که با پخت یک کیک خانگی خوش عطر پیدا میشود و سلامتیای که با در نظر گرفتن طبع غذاها و استفادهٔ بهجا از خوراکیها حاصل میشود، هیچگاه با کار طولانی بیرون از خانه نمیتواند جمع شود.
ارتقا سطح دانش و تجربه
خانهداری فرصت خوبی است برای خانمها که در کنار رسیدگی به مسئولیتهای روزمره، زمانی را هم به ارتقا دانش، تجربه و معنویتشان اختصاص دهند. داشتن یک سیر مطالعاتی، خواندن مقاله و کتب مختلف، تماشای مستند، فیلم و سریالهای مفید، خواندن قرآن، ادعیه و نمازهای مستحبی، شرکت در مجالس و محافل مذهبی، تحصیل غیرحضوری، شرکت در دورههای آموزشی، یادگیری مهارتهای رایانهای، آموزش مهارتهای هنری متنوع و ورزش کردن از جمله اموری هستند که هدفمندی خانم خانه را پررنگتر میکنند و حتی زمینهٔ بهرهمندی از این مهارتها را برای کسب درآمد خانگی، با صرف زمان کمتر، اما درآمد بیشتر نسبت به موقعیت بیرون از خانه ایجاد میکنند.
تزریق نشاط و شادابی به خانواده
در خانه ماندن و خانمی کردن، مساوی با افسردگی نیست. مدیریت پنهان خانواده دست خانم خانه است و جز او کسی از پس این مسئولیت برنمیآید. هنگام مواجهه با بحرانها و فشارهای روانی و اقتصادی، خانمی که انرژیاش خارج از خانه تحلیل نرفته و به تمام جزئیات زندگیاش اشراف دارد، میتواند سکان خانواده را در دست بگیرد، آن را به ساحلی امن برساند و در موقعیتهای مختلف، برنامههای مفرح و نشاطآوری را برای خانواده در نظر بگیرد، آنها را از کسالت و روزمرگی نجات دهد و علاوه بر آن، خود را از استرس و خستگی شغلهای فرسایشی بیرون از خانه نجات دهد.
مادری و تربیت یک نسل
مادری که مجبور نیست، هرروز صبح کودکش را از آغوش گرمش جدا کند، ساعتهای طولانی او را از خود دور نگه دارد و برای این دوری هزینهٔ مالی و عاطفی زیادی بپردازد تا به شغلی غیرضروری مثل فروشندگی برسد، مادری که فرصت رسیدگی به نیازهای طبیعی کودکانش را دارد و نظارتش بر رفتارهایشان دائمی است، با آنها تعامل دارد و شاهد تمام لحظات رشد و شیرینزبانیهایشان است، مادری که فرصت فرزندآوری بیشتری دارد و خانه را مکانی برای تربیت انسانهایی والا و سازنده میداند، چنین مادر هدفمندی، آرامشش را تنها زیر سقف خانه مییابد و به این خانهداری مفتخر است.
مقام معظم رهبری در بیاناتی میفرماید: «شما اگر بچهٔ خودتان را در خانه تربیت نکردید یا اگر بچه نیاوردید یا اگر تارهای فوقالعاده ظریف عواطف او را که از نخهای ابریشم ظریفتر است، با سرانگشتان خودتان باز نکردید تا دچار عقدهٔ [عاطفی] نشود، هیچکس دیگر نمیتواند این کار را بکند؛ نه پدرش و نه بهطریقاولی دیگران؛ فقط کار مادر است. این کارها، کار مادر است؛ اما آن شغلی که شما بیرون دارید، اگر شما نکردید، ده نفر دیگر آنجا ایستادهاند و آن کار را انجام خواهند داد؛ بنابراین اولویت با این کاری است که بدیل ندارد؛ تعیّن با این است».
۱۳۹۰/۱۰/۱۴
کلام آخر
اشتغال و مشارکت اجتماعی زن در عرصهٔ اجتماع، مزایای زیادی دارد که نمیتوان آن را نادیده گرفت، اما این مزایا نباید خانهداری و مادری را تحتالشعاع قرار دهد. تن دادن به هر شغلی به بهانهٔ شاغل بودن، قطعاً هزینههایی را برای خانواده میتراشد که گاهی قابل پرداخت نیست. توجه کنیم که برای انتخابمان، باید چه هزینههای مالی و عاطفیای را در آینده بپردازیم.
منبع: ماهنامه خانه خوبان