امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در خطبه عید فطر می‌فرماید:
«ألا و إن المضمار الیوم و السباق غدا ألا و إن السبقة الجنة و الغایة النار». (1)
دنیا محل مسابقه است و آخرت زمان اجر گرفتن، بهشت جایزه برندگان این مسابقه و جهنم جزای بازندگان است. در روایتی از فرزند گرامی‌اش چنین آمده است:
«مر الحسن (علیه‌السلام) فی یوم فطر بقوم یلعبون و یضحکون فوقف علی رؤوسهم، فقال: إن الله جعل شهر رمضان مضمارا لخلقه، فیستبقون فیه بطاعته إلی مرضاته، فسبق قوم ففازوا، و قصر آخرون فخابوا، فالعجب کل العجب من ضاحک لاعب فی الیوم الذی یثاب فیه المحسنون و یخسر فیه المبطلون و أیم الله لو کشف الغطاء لعلموا أن المحسن مشغول باحسانه و المسیء مشغول بإساءته. ثم مضی». (2)
در این حدیث، امام حسن (علیه‌السلام) انجام اعمال عبادی در ماه مبارک رمضان را، تشبیه به مسابقه بین افراد نموده‌اند و عید فطر را زمان اخذ جوایز برندگان آن می‌دانند.
لذا حضرت علی (علیه‌السلام) در ویژگی‌های عید فطر می‌فرمایند:
1- روزی که نیکوکاران ثواب می‌برند.
«هذا یوم یثاب فیه المحسنون».
2- روزی که گنه‌کاران زیان می‌بینند.
«و خسر فیه المبطلون»
3- شبیه‌ترین روزبه‌روز قیامت است.
«أشبه بیوم قیامکم».
چون در قیامت عده‌ای که زیان‌کارند، تأسف می‌خورند و غضبناک می‌گردند و عده‌ای که نیکوکارند رستگار و متنعم به نعمت‌های الهی می‌شوند.
4- روز عبرت گرفتن.
«فاذکروا بخروجکم»
وقتی از منازلتان برای خواندن نماز عید خارج می‌شوید، به یاد آورید زمانی را که از منزل بدن خود خارج خواهید شد و سوی خدای خود خواهید رفت.
«من الأجداث إلی ربکم»
وقتی در جایگاه نماز خود می‌ایستید به یاد آورید زمانی را که در محضر عدل الهی می‌ایستید و از شما حسابرسی می‌کنند.
«و اذکروا وقوفکم بین یدی ربکم»
وقتی از نماز به منازلتان برمی‌گردید به یاد آورید زمانی را که به منازل خود در بهشت خواهید رفت.
«و اذکروا منازلکم فی الجنة»
5- روز بشارت غفران و بخشش الهی.
«أبشروا عباد الله فقد غفر لکم ما سلف من ذنوبکم».
منبع: من لایحضره الفقیه