چگونه در خانه مدیریت مصرف داشته باشیم؟
شما چقدر انسان مسئولیت‌پذیری هستید و دامنهٔ مسئولیت‌پذیری‌تان تا کجاست؟ آیا میدانید یکی از مصادیق مسئولیت‌پذیری افراد، مدیریت مصرف داخلی خانه و به‌طور خاص مدیریت استفادهٔ بهینه از وسایل منزل است؛ طوری که هم خانه‌مان همیشه نو باشد و هم اسراف نکرده باشیم. مدیریت مصرف یعنی چه؟ یعنی مجموعه روش‌هایی برای بهینه‌سازی مصرف که معمولاً شامل سه روش است:
۱. روش‌های بدون هزینه مثل استفاده درست از وسایل و دستگاه‌ها و مراقبت و نگهداری از آن‌ها.
۲. روش‌های کم‌هزینه مثل تعمیر و نگهداری وسایل موجود، یافتن راه‌هایی برای کاهش مصرف انرژی در وسایل مختلف مثل عایق‌کاری لوله‌ها و کانال‌های خارج ساختمان و به‌روز کردن دانشمان در خصوص روش‌های کاهش مصرف انرژی.
۳. روش‌های پرهزینه، مثل ایجاد تغییرات اساسی جهت بهبود مصرف انرژی در دستگاه‌ها، تأسیسات و ساختمان‌ها.
وقتی دخل‌وخرج باهم نمی‌سازد
این روزها اگر پای درد دل خیلی‌ها بنشینید، از نرسیدن به دخل‌وخرج ناله می‌کنند، اما وقتی بیشتر توضیح می‌دهند، متوجه می‌شوید یک جای دیگر کار می‌لنگد؛ چون اغلب این افراد بر اساس نیازهای واقعی خود خرید نمی‌کنند، بلکه تابع مد و عرف جامعه هستند؛ برای همین در دام خریدهای اضافه و غیرضروری می‌افتند و متأسفانه پولی را که با گذاشتن وقت و سلامتی به دست آورده‌اند، با چشم برهم زدنی از دست می‌دهند. درحالی‌که افراد دیگری ممکن است با درآمد بسیار کمتر، هم نیازهای واقعی‌شان را برآورده سازند و هم پس‌انداز کنند. فکر نکنید وقتی صرفه حمد به‌جا خرج کن هستید، این دلیل بر خسیسی شما است.
چه باید کرد؟
۱. میزان هزینه‌های ماهیانه را بدانید. سعی کنید آخر هرماه لیست اقلام موردنیاز سبد مصرفی را یادداشت کنید تا بتوانید میزان هزینه‌هایتان را محاسبه کنید، بر اساس برنامهٔ زمانی و اولویت‌ها خرید کنید و خودبه‌خود از خرید غیرضروری اجتناب کنید.
۲. آن‌ها را دسته‌بندی کنید. دسته‌بندی هزینه‌ها یک حسن دارد و آن این است که شما می‌توانید نقاط هدررفت سرمایه و خرج‌کردهای بی‌دلیل را کشف کنید. دسته‌بندی هرکس بر اساس نیازها و اولویت‌هایش می‌تواند متفاوت باشد، اما یک مدل پیشنهادی به این شرح است: مصارف خوراکی، پوشاک، بهداشتی، درمانی، انرژی، آموزشی، فرهنگی تفریحی، خدمات نگهداری و تعمیر و مخارج تزیینی و جانبی.
۳. هرماه مبلغی را پس‌انداز کنید. این مبلغ می‌تواند هرماه ثابت یا بر اساس نیازهای شما، من حذفش نکنید.
۴. اضافه‌ها بیرون؛ هزینه‌های ماهیانه را که نوشتید، پس‌انداز را هم که مشخص کردید، حالا بروید سراغ فهرست کردن نیازهای واقعی. هنگام اضافه کردن هر کالا، از خودتان بپرسید، آیا بدون این وسیله هم می‌توانم زندگی کنم؟ در این زمان تازه متوجه می‌شوید که خیلی راحت کلی از وسایل غیرضروری از لیست خرید شما خط می‌خورند.
میانبرهایی برای بهره‌وری اقتصادی در خانه
۱. وقتی برای خرید مایحتاج خود به فروشگاه یا بازار می‌روید سعی کنید خودتان باشید و فقط طبق لیست اولویت‌بندی شده خرید کنید، نه تحت تأثیر زرق‌وبرق بازار. این کار به شما کمک می‌کند تا موقع خرید وقتتان را مدیریت کنید و دچار کلافگی، سردرگمی و بعضاً عذاب وجدان پس از خرید نشوید.
۲. اگر مدیریت پول برایتان سخت است یا در موقع خرید خیلی دچار وسوسه می‌شوید، می‌توانید کارتی را برای خرید در نظر بگیرید که به‌اندازهٔ نیازتان موجودی دارد و نه بیشتر.
۳. در مورد کالاهای گران‌قیمت از تحقیق و مشورت با افراد خبره غافل نشوید.
۴. حراج‌ها را فرصتی ببینید برای صرفه‌جویی، نه تهدیدی برای سلامت خرج و مخارج.
۵. هنگام خرید علاوه بر ملاحظهٔ جیبتان هوای سلامتی هم داشته باشید. شاید فکر کنید تغذیهٔ سالم هزینه‌بر است، اما پیشگیری همیشه ارزان‌تر از درمان است.
۶. در مصرف انرژی جدیت به خرج دهید تا فرزندانتان هم از شما بیاموزند. مثلاً عدم استفاده از وسایل برقی در ساعات او مصرف. این کمترین خدمت به حفظ منابع و احترام به محیط‌زیست است.
۷. با دوستان و اقوام بچه‌دارتان یک گروه تشکیل دهید. به‌خصوص اینکه در بیشتر موارد محدوده سنی بچه‌ها متفاوت است. بعد کفش و لباس‌های بچه‌ها را که نو مانده و اندازه‌شان کوچک شده باهم به اشتراک بگذارید.
۸. این برایتان یک اصل باشد که خرید وسایل نو به‌تنهایی نشاط‌آور نیستند، ممکن است شما از آن دسته آدم‌هایی باشید که نیازمند ایجاد تنوع زودبه‌زود در خانه باشید. این را بدانید، تنوع را بدون اسراف هم می‌شود ایجاد کرد، فقط با چند تغییر کوچک در ظاهر وسایل می‌توانید، دکوراسیون متفاوتی را تجربه کنید؛ مثلاً شما می‌توانید:
با تغییر چیدمان وسایل داخل منزلتان تغییر زیادی در حال و هوای آن ایجاد کنید. همین جابه‌جا کردن وسایل حس خلاقیت شما را زنده می‌کند. تغییر، لزوماً نباید همراه با خرید باشد.
بدون خرید وسایل جدید با دکوپاژ روی هر سطح و هر وسیله‌ای که مدنظرتان است، طرح و رنگی نو دراندازید و وسایل قدیمی‌تان را به شکل دل‌چسبی درآورید.
بازسازی مبلمان با تعویض روکش یا رنگ‌آمیزی آن‌ها، نو کردن کمدها و جاکفشی‌های قدیمی با رنگ‌آمیزی یا کشیدن برچسب روی آن‌ها، رنگ‌آمیزی میزهای ساده و مینیمال قدیمی و یا کشیدن نوار به دور پایه میزها و تبدیل آن‌ها به میزهای فانتزی اضافه کردن حاشیه به پرده‌های ساده.
خیلی راحت با چند روش خلاقانه مثل گلدوزی، مرواریددوزی و روش‌های متنوع دیگر لباس‌های فعلی‌تان را نو کنید. دوختن رویهٔ کوسن‌های جدید و تزیینشان با گلدوزی، شماره‌دوزی، روبان دوزی و یا هنرهای بومی خودتان.
رنگ کردن میز ناهارخوری و صندلی‌هایش یا تعویض روکش آن‌ها.
کاغذدیواری کردن خانه با همراهی اعضای خانواده و با استفاده از آموزش‌های موجود در اینترنت.
ساخت قاب‌های چوبی و رنگ‌آمیزی دلخواه آن‌ها.
میان خواستن و نیاز، فاصله زیاد است. از طرفی آرزوها و خواسته‌های انسان بی‌انتها هستند. یادمان باشد قد و قوارهٔ آرزوها و نیازهایمان باهم بخواند و اولویت‌بندی ما بر مبنای نیازهای واقعی باشد. کیفیت زندگی را همین تلاش‌های کوچک برای برآورده شدن نیازها و پرهیز از خواسته‌های اضافی تعیین می‌کند.
منبع: ماهنامه خانه خوبان