هویت والای زن اسلامی چیست؟
یکی از مشکلات مهم سر راه ما دختران این است که همه کمالات زن را خلاصه میکنند در همسری و مادری. ترسیم تنها یک بعد از هویت زن، ضعف کار ماست و نشانهای برای اینکه بفهمیم هنوز نمیدانیم «هویت والای زن اسلامی» چیست و چشمانداز آن کجاست؟!
همیشه سمینارها، مقالات و جشنوارهها پیرامون نقش مادری و همسری زنان بودهاند. واقعاً همهٔ هنر اسلام در مورد زنان همین بود؟ اینکه بگوید بهترین جایگاه برای زنان این است که ازدواج کنند، همسر و مادر باشند؟ این را که خودمان از قبل هم میدانستیم. بدون اینکه دختری از اسلام سرمشق بگیرد و یا به اسلام معتقد باشد، خودش مادری و همسری را برمیگزیند.
النکاح سنتی
از بچگی رؤیای هر دختری این است که خودش را در لباس سفید عروس ببیند. پنجرهٔ خانهٔ بخت را بگشاید و هوای متأهلی را تنفس کند. او بارها و بارها مادری را برای عروسکهایش نقش بازی کرده است تا امتحانش را پس داده باشد و در بزرگسالی غافلگیر نشود. کمی که قد میکشد، جامعه از اهمیت ازدواج، خانهداری و مادری برایش میگوید، سخنرانها، سخنرانی میکنند و نویسندهها کتابها مینویسند.
همه بهخوبی میدانند هیچ بنایی نزد خداوند محبوبتر از ازدواج نیست. «النکاح سنتی» را کوچک و بزرگ حفظ هستند؛ حتی آن حدیث معروف هفتاد برابر بودن نماز یک فرد متأهل نسبت به یک فرد مجرد را، اما آمدیم و به هر دلیلی فرصت ازدواج برای عدهای به وجود نیامد؛ یا حتی عدهای اگر ازدواج کردند، مادر نشدند. آنوقت چه میشود؟! دختران از راه سعادت و کمال محروم میشوند و ناقص از دنیا میروند؟! ششدانگ راه رشد و تعالی به نام متأهلها و مجردها خسر الدنیا و الاخره هستند؟! به دختران یاد دادهایم چگونه دوران مجردی غنی داشته باشند؟
کمال و نقصان را به تأهل و تجرد گره نزنیم
گاهی برای تشویق کردن به ازدواج و تشکیل خانواده، متأهلی را برابر با کمال میدانند و مجردی را برابر با نقصان؛ یعنی برای تشویق به یک امر مثبت، بینش غلطی را در جامعه به نام دین ترویج میکنند. این بینش غلط، نهتنها کام مجردها را تلخ میکند، بلکه حتی برای متأهلها هم چالش درست میکند و بعد از ورودشان به زندگی غافلگیر میشوند؛ مخصوصاً برای آنهایی که شکست میخورند یا طعم مادر شدن را نمیچشند.
واقعیت زندگی چیز دیگری است؛ دختران قبل از اینکه همسر یا مادر باشند، انسان هستند. آنها در دنیا رسالت خاص خود را دارند که باید آن را بیایند و برای رسیدن به آن تلاش کنند. استعدادهای زیادی در وجودشان نهفته است که اگر ز گهواره تا گور، آنها را شکوفا کنند، بازهم تمام نمیشوند و استعدادهای دیگری برایشان دست تکان میدهند.
شرایط جامعهٔ کنونی به شکلی است که اگر نگوییم عدهای تا همیشه مجرد میمانند، حداقل بخش زیادی از عمرشان را مجرد هستند. این دوران، دوران شورونشاط جوانی است. بهترین دوره برای شکوفایی استعدادها و خلق ارزشهای بزرگ. پس بهتر است کام دختران مجرد را در طلاییترین دوران زندگیشان تلخ نکنیم.
ازدواج اگر درست و اصولی باشد، زمینه را برای رشد و رسیدن به سعادت فراهم میکند، اما اگر اتفاق نیفتاد، راههای دیگری برای سرعت بخشیدن به این روند وجود دارد و دنیا هم به آخر نمیرسد. چهبسا انتخاب غلط در ازدواج، فرد را تا ناکجاآباد میبرد و راه سعادت دنیوی و اخروی را بر او میبندد. گاهی مجرد ماندن مانند قدم برداشتن در اتوبان سعادت است و متأهلی مذکور مانند قدم زدن در کوچهای تنگ و تاریک.
اهدافی برای انسان بودن
کسی که مجردی غنی ندارد، بهسختی میتواند متأهلی غنی داشته باشد. بعضی دختران، چون متأهل نشدهاند و موقعیت ازدواج مناسب برایشان وجود نداشته است، اهدافی موقت را برای خودشان تعیین میکنند تا متأهل نبودن را از یاد ببرند؛ یا تا روزی که متأهل شوند، سرشان گرم یک کاری باشد. آنها به کارهای بزرگ فکر نمیکنند؛ یا حتی بعضی از آرزوهایشان را به تعویق میاندازند تا متأهل بشوند، اما بعد از مدتی انتظار، وقتیکه خبری از ازدواج نشد، احساس بیهودگی و سرخوردگی میکنند.
اهداف و برنامههای زندگی باید بهگونهای باشد که انگار فرد قرار است تا همیشه مجرد بماند و بتواند روی پای خودش بایستد. دو دو تا چهارتایی کند و از خودش بپرسد چه علاقه و استعدادهایی دارد؟ کدام کار دنیاست که لنگ آنها مانده است؟ کدام گره جامعه فقط به دست آنها باز میشود؟ در کره زمین به این بزرگی، چه ناشناختهها و دنیای ندیدهای هست که باید شناخته و دیده شود؟ برای سفر به دور دنیا در ۸۰ روز، از کجا باید شروع کنند؟ کلی کار و برنامه هست که فقط دست تعدادی از افراد مجرد، خوشذوق، خلاق و بانشاط را میبوسد.
کولهات را بردار
پس اولین قدم برای داشتن دوران مجردی غنی این است که بینش جامعه و افراد اصلاح شود و به دلیل اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده، مجردی را نقص نشمارند و آن را قربانی نکنند؛ حتی اگر نگاه جامعه و اطرافیان به مجردی عوض نشود، دخترها باید نگاهشان به خودشان را عوض کنند. آنها نهتنها به سایهٔ سر نیاز ندارند، بلکه گاهی مانند مادر ترزا میتوانند سایهٔ یک ملت باشند. اگرنه در آن سطحی که مادر ترزا مؤثر بود، دختران میتوانند حداقل برای دایرهای از اطرافیان خودشان الگو و سرمشق باشند و سنگ تمام بگذارند. خوشبختی منحصر در ازدواج نیست و معنای گستردهتری دارد. خوشبختی یعنی در هر مرحله از زندگی، خدا از انسان راضی باشد؛ یعنی خیری از فرد به دیگران و خودش برسد.
منبع: ماهنامه خانه خوبان